بچهها میخواهند تجربه کنند و هرچه سنشان بیشتر میشود، تمایلشان به تجربه تازهها و فراتر رفتن از محدوده شناختههایشان بیشتر میشود. با نه گفتنهای مدام شما نهتنها سطح تنش در خانه بالا میرود، که محتاط بار میآیند و ترس از ناشناختهها جای کنجکاوی طبیعیشان را میگیرد.
برای کودکان محیطی فراهم کنید که نیاز به «وای دست نزن!» و «آخ گلدان را شکستی!» و «بالاخره همه کتلتها رو ریختی!» کمتر باشد و خطری او را تهدید نکند. دعوا کردن کودکی که هر وقت چشم مادرش را دور میبیند، میرود سراغ کابینتها و همه ظرفها را به هم میریزد، تقریباً بیفایده است و جز عصبانیت برای والدین، و ترس و تحقیر برای کودک چیز دیگری ندارد. به جای آن میتوانید با قفل کودک دسترسی به کابینتهایی را که ابزار خطرناک و ظرفهای ارزشمند یا شکستنی دارند محدود کنید و یک قفسه را به ظرفهایی اختصاص دهید که سرگرم شدن با آنها خطرناک نیست؛ ظرفها و سبدهای پلاستیکی، بشقابهای ملامین و قابلمههای سبک را در آن بگذارید. به این ترتیب، عامل عصبانیت و داد و بیدا تقریباً رفع میشود.
در مورد نوجوانها، کار کمی سختتر است. کلید «کمتر نه گفتن» این است که روشن و واضح مشخص کردن کدام کارها و تجربههای ممکن و پذیرفتهشده و کدام کارها غیرممکن هستند. مثلاً وقتی فرزند ۱۸ سالهتان که به تازگی گواهینامه رانندگی گرفته میخواهد ماشین را قرض بگیرد و با دوستانش بیرون برود، به جای گفتن «نه» – که معمولاً با دعوا و پادرمیانی دیگران به موافقت ختم میشود – بله مشروط بگویید: «آره میتونی ماشین رو برداری اما قبل از اون باید سر یک سری چیزها به توافق برسیم؛ اول از همه اینکه جریمه به خاطر سرعت یعنی یک ماه نمیتونی رانندگی کنی …». این توافقها که باید بهطور تعاملی و اشتراکی حاصل شوند، محرکی برای رانندگی ایمن است، سطح تنش و اصطکاک میان شما و فرزند نوجوانتان را پایین میآورد و به شما اطمینان میدهد علاقه به رانندگی او را به سوی کارهای پنهانی مثل برداشتن یواشکی کلید ماشین سوق نمیدهد.
وقتی کمتر «نه» بگویید، نه گفتنهای گاهبهگاهتان اثربخشتر هستند و فرزندتان میداند نه به معنای یک نظر منفی قاطعانه است. بنابراین برای متوقف کردن رفتارهای چالشبرانگیز فرزندتان تا آنجا که ممکن است از «بله مشروط» به جای «نه» استفاده کنید.
متن اینفوگرافی برای افراد دارای معلولیت بینایی:
۴- کمتر «نه» بگویید تا فضای تجربههای تازه فراهم شود
با نه گفتنهای مدام…
سطح تنش میان پدر و مادر با فرزند بالا میرود،
رابطه والدین و فرزندان مخدوش میشود،
تنبیه به امری ضروری بدل میشود،
بچه محتاط و گریزان از تجربه بار میآید،
ترس از ناشناختهها، جایگزین کنجکاوی طبیعی میشود.