مرجع: PBS for Kids
نویسنده: Deborah Farmer Krisk
تاریخ انتشار: ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۹
مدت مطالعه: حدود ۴ دقیقه
بچه‌ها به‌طور طبیعی کنجکاوند و می‌خواهند دنیای اطراف‌شان را کشف کنند با این‌حال اگر این ویژگی ذاتی پرورش نیابد، خیلی زود خاموش می‌شود. پژوهشی که در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا انجام شده نشان می‌دهد که احتمال موفقیت تحصیلی و علمی کودکانی که والدین‌شان آن‌ها را به پرسش‌گری تشویق می‌کنند نسبت به باقی کودکان به مراتب بیشتر است. افزون بر این، کنجکاوی مولد خلاقیت است و کودکانی که کنجکاوی و پرسش‌گری در آن‌ها تقویت می‌شود، در قیاس با دیگران ذهن خلاق‌تری دارند.
رمز پرورش کنجکاوی در بچه‌ها توجه به سؤال‌های آن‌ها است. معمولاً بچه‌ها پرسش‌گری را با «این چیه؟» شروع می‌کنند چون می‌خواهند جهان پیرامون‌شان؛ آنچه را که می‌بینند، می‌شنوند، لمس می‌کنند، می‌بویند و مزه می‌کنند، بشناسند. سؤا‌ل‌هایی از این دست که «چرا نمی‌تونم موقع آب خوردن نفس بکشم؟ چه‌طوری می‌شه که زبونم توی گلوم نمی‌پره؟ چرا فیل‌ها عاج دارن؟ چرا ابرها سفیدن؟» در کنار صدها سؤالی که باعث می‌شود به تجربه‌هایی دست بزنند که از نظر شما خطرناک یا عجیب است. بهترین جواب در برابر این سؤال‌ها که دانش مادرها و پدرها و بیش از همه، صبر و تحمل‌شان را به چالش می‌کشند، این است: «سؤال خوبیه، بیا ببینیم که چرا!» در مسیر جست‌وجو و مکاشفه همراه با آن‌ها این سه نکته را در نظر داشته باشید:
۱- بیا کشف کنیم
در مواجهه با غیر ممکن‌ها به جای سرکوب کنجکاوی بچه‌ها، مسیر سؤال آن‌ها را تغییر دهید. اگر آزمایش موضوعی یا پیدا کردن اطلاعاتی ممکن نیست، پیشنهاد جایگزین بدهید. مثلاً وقتی می‌پرسند «اگر دیوار رو نقاشی کنم چی می‌شه؟» رنگ قابل شست‌وشو تهیه کنید و با آن‌ها نقاشی کردن روی کاشی‌های حمام را تجربه کنید. هم‌پای آن‌ها حرکت کنید اما دخالت نکنید و راهکار ندهید. بگذارید خودشان راه حل پیدا کنند. وقتی به بچه‌ها نشان دهید که یک وسیله یا اسباب‌بازی را دقیقاً چه‌طور باید استفاده کنند، ناخودآگاه به آن‌ها می‌گویید استفاده از ابزارها فقط یک راه دارد و آن را هم یکی باید نشان‌شان بدهد. اما اگر بگذارید خودشان راه استفاده از وسیله یا بازی با اسباب‌بازی‌ها را کشف کنند، کنجکاوی‌شان تقویت می‌شود و احتمال اینکه راه‌های جدید و خلاقانه‌ای کشف کنند، بیشتر است.
۲- بیا پیدا کنیم
وقتی بچه‌ها با سؤال‌هایشان گیج‌مان می‌کنند، راحت‌ترین کار این است که بگوییم «نمی‌دونم، بیا با هم جوابش رو پیدا کنیم». اما قبل از اینکه برای یافتن جواب سراغ اینترنت یا کتابخانه بروید، اول نظر خودش را بپرسید: «تو چی فکر می‌کنی؟» این روزها که بچه‌ها با گوشی‌های هوشمند حسابی انس گرفته‌اند، اغلب خودشان پیش‌دستی می‌کنند و به محض طرح سؤال سراغ گوشی پدر و مادرشان می‌روند تا جواب را در دنیای بزرگ اینترنت بیابند. این شما هستید که باید او را به حدس زدن و برقراری پیوند میان حدس‌های تازه و اطلاعات پیشین تشویق کنید و بعد به سراغ منابع اطلاعاتی معتبر بروید.
۳- بیا از یک متخصص بپرسیم
هر کدام از ما در اطراف‌مان افرادی را داریم که در موضوعی تخصص دارند. به بچه‌ها کمک کنید از میان آن‌ها، افرادی را که تخصصی مرتبط با سؤال‌شان دارند شناسایی کنند. با فکر کردن به شبکه دوستان و خانواده شروع کنید و ببینید چه‌طور می‌شود از آن‌ها خواست مهارت‌ها و دانش و تجربه‌شان را با شما در میان بگذارند. مثلاً وقتی بچه‌ها درباره حیوانات و بزرگ شدن‌شان سؤال می‌کنند می‌توانید سراغ پدربزرگ‌تان بروید که در کودکی و نوجوانی چوپان بوده و در نگهداری از حیوانات تجربه دارد.