پنج پیشنهاد برای مدیرانی که می‌خواهند مدرسه‌‌ای سالم و شاد بسازند

مرجع: Edutopia

تاریخ انتشار: ۱۰ آبان ۱۳۹۵

مدت مطالعه: حدود ۶ دقیقه

راس کوپر (Ross Cooper) معلم جوانی‌ است که بعد از چند سال کار در محیط‌های آموزشی، مدیریت یک مدرسه را بر عهده گرفته و حاصل یک سال تحقیق درباره‌ی اداره‌ی مدرسه و تجربه‌ مدیریتی‌اش را به‌صورت پنج پیشنهاد عملی برای مدیران و مسئولان آموزشی شرح داده است: 

۱- تقویت روابط

اولویت اول ارتباط با همکاران و دانش‌آموزان است. معلم‌ها هم مثل همه دوست ندارند با کسی همکاری کنند که واقعاً برایشان اهمیتی قائل نیست. بنابراین، همواره گوش شنوایی برای دغدغه‌ها و شکایت‌ها و نیازهای حرفه‌ای‌شان باشید. تک‌تک معلم‌های مدرسه را از نزدیک بشناسید، نظرشان را درباره‌ی کار و تجربه‌های‌ روزمره‌شان در مدرسه بپرسید و درباره‌ی دغدغه‌های زندگی شخصی‌شان صحبت کنید. در برنامه‌ها و قرارهای جمعی معلمان مدرسه مشارکت کنید. به کلاس‌‌ها سر بزنید و با دانش‌آموزان و معلم کلاس خوش‌وبِش کنید تا بچه‌ها هم حضور شما در مدرسه را احساس کنند. در گفت‌وگو با معلم‌ها به مسایل کاری اکتفا نکنید؛ به گفت‌وگوهایتان جنبه‌ای انسانی‌ بدهید و موضوعاتی فراتر از کار را هم به رابطه‌تان وارد کنید. سرمایه‌گذاری برای تقویت و تعمیق روابط در محیط مدرسه، بیش از همه زمانی به کار می‌آید که بخواهید چیزی را در مدرسه تغییر دهید یا برنامه‌ی تازه‌ای را پیاده کنید.

۲- با کلاس‌ها در ارتباط باشید

همان‌طور که معلم‌ها هرگز نباید حال و هوای دانش‌آموز بودن را فراموش کنند، مدیران هم نباید فراموش کنند که معلم بودن در مدرسه چه نیازها و شرایطی دارد. بخشی از وقت خود را به حضور در کلاس‌ها اختصاص دهید؛ البته نه به عنوان ارزیاب و نه برای قضاوت درباره‌ی روش تدریس معلم. بدون قلم و دفتر یادداشت در کلاس‌ها حاضر شوید، در واقع در کلاس مشارکت کنید. به همه‌ی کلاس‌ها به‌طور یکسان سرکشی کنید و اگر معلمی درباره‌ی این سرکشی‌ها پرسید، شفاف پاسخ دهید. مثلاً بگویید به دنبال مثال‌ها و نمونه‌ها و روش‌های موفقی هستم که هر کدام از معلم‌های مدرسه به کار می‌گیرند تا بتوانیم این تجربه‌ها را به اشتراک بگذاریم و همه از مواهب آن‌ها برخوردار شویم. یا بگویید: چه‌طور می‌توانم برای پیشبرد اهداف مدرسه تلاش کنم در حالی که اطلاعات دست اولی از نقاط قوت و ضعف‌مان نداشته باشم؟

۳- دیگران را درک کنید

بیشتر گوش دهید اما در مرحله‌ی گوش دادن هم متوقف نشوید. در جریان گفت‌وگو آگاهانه بکوشید از مترصد بودن برای جواب دادن و اثبات خودتان بپرهیزید. نیازی نیست اطلاعات آموزشی‌تان را به رخ کسی بکشید یا معلم‌ها را با تخصص و مهارت خود در زمینه‌ی تدریس و آموزش تحت تأثیر قرار دهید؛ در عوض مهارت‌ها و توانمندی‌های آن‌ها را به رسمیت بشناسید. به آن‌ها فرصت بدهید از پیشینه‌ي حرفه‌ای‌شان بگویند. اگر اکثر معلمان در واکنش به مسئله‌ای موضع منفی دارند، تصمیم شما را نقد می‌کنند یا روشی را که برگزیده‌اید نمی‌پسندند، به جای بی‌توجهی یا نادیده گرفتن آن‌ها، باب گفت‌وگو درباره‌ی موضوع را باز کنید. خاطرتان باشد همیشه حق با شما نیست و ممکن است آن‌ها از زاویه‌ای به موضوع نگاه کنند که از جانب شما مغفول مانده است. طوری رفتار کنید که در جهت توانمندسازی معلمان باشد. 

۴- روابط سلسه‌مراتبی را به روابط هم‌سطح تغییر دهید

این را در ذهن داشته باشید که هر فرد توانایی‌ها و مهارت‌هایی برای ارائه دارد. اگر کسی ایده یا پیشنهاد شما را به چالش کشید، مسأله را شخصی نکنید. به عبارتی، نظر و پیشنهاد طرح شده را از فردی که آن را ارائه می‌دهد منفک کنید و بعد نظر بدهید. از جایگاه و اختیارتان به عنوان مدیر برای توانمندسازی دیگران و فراهم کردن فرصت ابراز برای آن‌ها استفاده کنید. به یاد داشته باشید فردی که رتبه‌ یا موقعیت شغلی بالاتری دارد بهتر یا اندیشمندتر از دیگران نیست. تعاریف و تقسیم‌بندی وظایف در محیط کار وحی مُنزَل نیست و می‌توان به‌سادگی آن‌ها را تغییر داد. در نهایت، آنچه اهمیت دارد مشارکت و همکاری برای انجام کاری است که برای دانش‌آموزان بهتر است. اینکه مدیر مدرسه بخواهد خود را به عنوان منشاء همه دستآوردها و موفقیت‌ها و داشته‌های مدرسه معرفی کند، مؤثر و کارساز نیست. ساختار روابط مدیر و معلمان باید طوری باشد که یک ناظر بیرونی با نگاه به فضای کلاسی که مدیر و معلم در آن حضور دارد نتواند تشخیص دهد موقعیت شغلی کدام‌یک از آن‌دو بالاتر است.

۵- از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید

در دنیای امروز که همه‌چیز مانند حلقه‌های زنجیر به هم وصل است، همه‌ی آموزش‌گران باید به دنبال منابع و ایده‌هایی خارج از محیط خودشان باشند. یافته‌ها و دانسته‌های جدید به پیشرفت کارها کمک می‌کند و مانع از تبدیل آن‌ها به دریافت‌کنندگانی منفعل می‌شود که نیاز دارند کسی به آن‌ها دستور دهد. برای این کار از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید، صفحه‌ای اختصاصی برای مدرسه خودتان بسازید، مطالب مهم و خواندنی و مفید را آن‌جا به اشتراک بگذارید و باقی اعضا را هم تشویق کنید آنچه را مفید می‌دانند با دیگران به اشتراک بگذارند.